İsim Değiştirme Davası

İsim değiştirme davası ya da diğer bir deyişle ad soyad değiştirme davası, Türkiye’de isim değişikliği için başvurulabilecek yegane yöntemdir. Antalya, isim değiştirme davalarının çok sık görüldüğü bir şehir olup, isim değişikliği için alanında uzman bir avukatla çalışılması elzemdir.

Mahkeme kararı olmadan Nüfus Müdürlüğü’ne giderek isim değiştirilebilir mi?

Son dönemde isim değişikliği için mahkeme kararına gerek olmadığı ve isim değişikliklerinin bizzat Nüfus Müdürlükleri’ne giderek yaptırılabileceğine ilişkin internette yayılan haberler, tam anlamıyla gerçeği yansıtmamaktadır. Bu şekilde doğrudan Nüfus Müdürlüğü’ne başvurularak ad soyad değişikliği yapılabilmesi sadece yazım hatalarından kaynaklı isim değişikliklerinin düzeltilebilmesi bakımındandır. Örneğin, kişinin isminin “Raziye” olmasına rağmen nüfus kayıtlarına harf hatasından kaynaklı “Rasiye” olarak geçmiş olması durumunda, kişinin nüfus müdürlüğüne başvurarak ismini “Raziye” olarak düzelttirmesi 2017 yılı içerisinde açıklanan mevzuat değişikliğiyle mümkün hale gelmiştir.

Söz konusu değişiklik şu şekildedir:

7039 sayılı kanun ile getirilen değişiklik:

Kişinin iki yıl içerisinde yerleşim yerinin bulunduğu nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvurması kaydıyla; 21/6/1934 tarihli ve 2525 sayılı Soyadı Kanununun 3 üncü maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan ad ve soyadları, mahkeme kararı aranmaksızın, il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir defaya mahsus olmak üzere değiştirilebilir.

Bunun dışında olan, yani yazım hataları dışında kalan isim ve soyisim değişiklikleri için mahkeme kararı alınması zorunludur.

İsim değiştirme davasıyla mevcut isme yeni bir isim eklenebilir mi?

İsim değiştirme davasıyla birtakım koşulların varlığı halinde mevcut ismin tamamen başka bir isimle değiştirilmesi, mevcut ismin bir bölümünün çıkartılması ya da mevcut isme yeni bir ek ya da yeni bir ad eklenmesi mümkündür. Aynı hususlar soyadı değişikliği davaları bakımından da geçerlidir. Bu değişikliklerin mahkemece kabul edilmesi için kanunun aradığı bazı şartların gerçekleşmesi gerekmektedir.

İsim ve soyisim değiştirmek için mahkemenin aradığı şartlar nelerdir?

İsim değişikliği davalarının kabul edilebilmesi için Türk Medeni Kanunu’nda aranan şart, isim değişikliği için haklı bir sebebin varlığıdır. Ancak kanunda hangi sebeplerin haklı sebep sayıldığı belirtilmemiştir. Bu nedenle, ne tür sebeplerin haklı sebep sayılabileceği uygulamada emsal Yargıtay kararlarıyla tespit edilebilmiştir. Öte yandan hangi hallerin haklı sebep teşkil edebileceğine ilişkin Nüfus Kanunu’nun 21. maddesi ve Soyadı Kanunu’nun 3. maddeleri de göz önünde bulundurulacaktır. Emsal kararlar ve söz konusu kanun maddeleri beraber değerlendirildiğinde haklı sebepler şu şekilde sıralanabilmektedir:

  • Milli kültüre uygun olmayan,
  • Örf ve adetlere uygun olmayan,
  • Gülünç ve çirkin anlamları olan,
  • Kişisel ilişkilerde veya meslek ve sanatın icrasında yanlış anlamalar doğurabilecek nitelikte olan,
  • Sosyal hayatında farklı isimle çağırılan kişilerin resmiyette gözüken ve kullanılmayan

isimler, isim değiştirme davalarıyla değiştirilebilmektedir.

Buna göre aşağıda sayılan hallerin isim değişikliği davalarında haklı sebep olarak kabul edileceği söylenebilecektir:

  • Gülünç, çirkin, iğrenç veya ahlaka aykırı bir anlam taşıyan ismin bulunması
  • İsmin elverişsizliği veya söylenmesinin güç olması
  • Aynı ismin birden fazla kişi tarafından kullanılması nedeniyle başkaları ile karışıklığa yol açması
  • Din ve uyruk değişikliği halinde mevcut ismin kişinin hayat görüşüyle uyum sağlamaması
  • Cinsiyet değiştirme halinde mevcut ismin kişinin fiziksel görüntüsüyle uyum sağlamaması
  • Kişinin başka bir isim ile tanınıyor olması
  • İsmin kişinin ilerlemesine veya ticari faaliyetlerine engel olması
  • Aileden birinin ağır suç işlemesi veya kötü şöhret sahibi olması
  • Kullanılması yasak isim kullanılıyor olması Kişisel ilişki sağlama

 

ve benzeri haller haklı sebep olarak değerlendirilebilecektir.

 

İsim ve soyisim değişikliği davaları kaç kere açılabilir?

Konuyla ilgili Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 36. maddesi oldukça açık bir hüküm içerdiğinden, isim değişikliğine ilişkin davalar sadece bir defaya mahsus olmak üzere açılabilmekteydi. Ancak aşağıda yer alan kanun hükmü Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edildiği için birden fazla kez isim değiştirme davası açılması ve isim değiştirilmesi artık mümkündür. Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edilen kanun hükmü şu şekildedir:

Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 36. maddesi:

(1) Mahkeme kararı ile yapılan kayıt düzeltmelerinde aşağıdaki usûllere uyulur:

a) Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları Cumhuriyet savcısı ve nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.

b) Aynı konuya ilişkin olarak nüfus kaydının düzeltilmesi davası ancak bir kere açılabilir. Ad değişikliği halinde, nüfus müdürlüğü bu kişinin çocuklarının baba veya ana adına ilişkin kaydı, soyadı değişikliğinde ise eş ve ergin olmayan çocukların soyadını da düzeltir.

İsim değiştirme davasında nelere dikkat edilmelidir?

İsim değişikliği davalarında, ismini değiştirmek isteyen davacının en az 2 tanık göstermesi zorunludur. Söz konusu tanıklar, davacının dayandığı haklı sebebin varlığının ispatını sağlamak üzere mahkemece dinlenecektir. Bazı durumlarda mahkeme tanık beyanlarını yeterli görmeyip, kolluk araştırması vasıtasıyla haklı sebebin var olup olmadığını araştırmak isteyebilmektedir.

İsim değiştirme davası ne kadar sürer, avukatsız dava açılabilir mi?

İsim değiştirme davalarının süresi, mahkemenin yoğunluğuna, dinlenecek tanıkların belirlenen günde mahkemeye katılıp katılamadığına, dayanılan haklı sebep gereği mahkemenin ek araştırmalar yapmak isteyip istemeyeceğine göre değişiklik gösterebilmektedir. Ancak ortalama olarak isim değişikliği davasının 6 ay içerisinde tamamlanabileceği ve kararın kesinleşeceği söylenebilmektedir.

Davanın avukatsız açılmasında yasal bir engel bulunmayıp, bu durum sadece bir kez açılabilen bu davanın yanlış açılması halinde ismini değiştirmek isteyen kişinin ciddi hak kaybına yol açabilecektir. Bu nedenle söz konusu davanın avukat aracılığıyla açılması önerilmektedir. Ayrıca dava süresince tanıkların mahkemede hazır edilmesi, şehir dışında olan tanıkların talimatla dinlenmesi, haklı sebep konusunda mahkemenin ikna edilmesi konularında davanın avukatla takip edilmesi önemli olup, avukatsız açılan davaların takipsiz bırakılması nedeniyle vatandaşların haklarının yanmasına neden olduğu söylenebilecektir.

Altınkan Avukatlık Bürosu bünyesinde isim değiştirme, ad ve soyad değişikliği, isim düzeltme ve benzeri her türlü dava konusunda avukatlık hizmeti verilmekte olup, detaylar için randevu almanız mümkündür.